Nếu Tết miền Nam phóng khoáng với nồi thịt kho tàu và bánh tét, miền Trung đậm đà với dưa món và bánh tổ, thì ẩm thực Tết miền Bắc lại mang vẻ đẹp của sự tinh tế, chuẩn mực và cầu kỳ. Trong cái lạnh đặc trưng của mưa xuân, mâm cỗ Tết người Bắc không chỉ là những món ăn ngon mà còn là nghi thức tâm linh, là tấm lòng thành kính dâng lên ông bà tổ tiên.

Hãy cùng Soul Ben Thanh & Bar khám phá những nét độc đáo làm nên thương hiệu của mâm cỗ Tết Bắc Bộ.

1. Mâm cao cỗ đầy: Quy tắc "4 bát 4 đĩa" trứ danh

Người miền Bắc, đặc biệt là người Hà Nội gốc, rất trọng hình thức và quy tắc. Một mâm cỗ Tết chính quy (cỗ to) thường phải đảm bảo lệ "4 bát 4 đĩa", tượng trưng cho tứ trụ, bốn mùa và bốn phương.

• 4 bát gồm: Canh bóng bì, canh chân giò nấu măng, canh miến và canh mọc (hoặc nấm thả).
• 4 đĩa gồm: Gà luộc, thịt lợn (thịt đông/giò lụa), nem rán và nộm (hoặc xào hạnh nhân).

Với những gia đình khá giả xưa, mâm cỗ có thể lên đến "6 bát 6 đĩa" hoặc "8 bát 8 đĩa", xếp tầng cao sang trọng, thể hiện sự sung túc và mong ước một năm mới đủ đầy.

Mâm cỗ Tết cổ truyền miền Bắc (Ảnh: Sưu tầm)

2. Những "linh hồn" không thể thiếu trong ngày Tết Bắc

2.1. Bánh Chưng xanh – Biểu tượng của đất trời

Khác với bánh Tét hình trụ của miền Nam, bánh Chưng miền Bắc vuông vức, tượng trưng cho Đất. Sự kết hợp giữa nếp cái hoa vàng dẻo thơm, đỗ xanh bùi bùi và thịt ba chỉ béo ngậy, được gói chặt trong lá dong xanh mướt tạo nên hương vị cổ truyền không gì thay thế được.

Bánh chưng xanh - món ăn không thể thiếu vào mỗi dịp Tết miền Bắc (Ảnh: Sưu tầm)

2.2. Thịt đông – Món quà của mùa đông

Đây là món ăn độc quyền của miền Bắc nhờ khí hậu lạnh giá. Thịt chân giò, bì lợn được ninh nhừ cùng mộc nhĩ, nấm hương, rắc thêm chút hạt tiêu. Khi đông lại, món ăn trong veo như thạch, ăn vào cảm giác mát lạnh, tan ngay trong miệng. Thịt đông ăn kèm cơm nóng và dưa hành là "cặp bài trùng" giải ngấy tuyệt hảo.

Thịt đông - món ăn làm sao xuyến biết bao du khách (Ảnh: Sưu tầm)

2.3. Dưa hành – Vị chua cân bằng vị giác

"Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ". Dưa hành (hành củ muối chua) đóng vai trò như một vị "trung hòa" trong mâm cỗ nhiều đạm và mỡ. Vị chua dịu, giòn tan và chút hăng nhẹ của hành muối giúp kích thích tiêu hóa, khiến người ăn cảm thấy ngon miệng hơn.

Dưa hành - món ăn giải ngấy siêu ngon (Ảnh: Sưu tầm)

2.4. Gà luộc lá chanh & Giò lụa

Đĩa gà luộc vàng ươm, da căng bóng, rắc thêm chút lá chanh thái chỉ nhỏ như sợi tơ là hình ảnh bắt buộc phải có trên bàn thờ gia tiên. Bên cạnh đó là đĩa giò lụa thái khoanh tròn trịa, trắng mịn, tượng trưng cho sự "trong ấm ngoài êm".

Đĩa gà luộc vàng ươm - món ăn không thể thiếu khi cúng bái (Ảnh: Sưu tầm)

2.5. Canh măng lưỡi lợn

Bát canh măng khô nấu với móng giò là món canh chủ đạo. Măng khô được ngâm và luộc kỹ qua nhiều nước, hầm cùng chân giò béo ngậy. Vị ngọt đậm đà, nóng hổi của bát canh măng giúp xua tan cái lạnh cắt da của những ngày đầu năm.

Canh măng lưỡi lợn - món ăn cổ truyền Tết miền Bắc (Ảnh: Sưu tầm)

2.6 Chè kho

Kết thúc bữa cỗ thường là món tráng miệng thanh tao: Chè kho. Món chè làm từ đỗ xanh và đường cát, nấu kỹ cho đến khi mịn màng, khô ráo, cắt thành từng miếng nhỏ vàng ươm. Nhâm nhi miếng chè kho ngọt sắc cùng chén trà sen nóng hổi là thú vui tao nhã của người Bắc ngày Xuân.

Chè kho - món tráng miệng ngọt ngào (Ảnh: Sưu tầm)

3. Ý nghĩa văn hóa đằng sau mâm cỗ

Ẩm thực Tết miền Bắc không thiên về ăn no, mà thiên về thưởng thức và hoài niệm. Mỗi món ăn đều được chế biến tỉ mỉ, bày biện đẹp mắt để thể hiện lòng hiếu khách của gia chủ và sự tôn nghiêm đối với thần linh. Đó là sự kết hợp hài hòa giữa Âm và Dương, giữa các nguyên liệu nóng và lạnh, tạo nên một tổng thể cân bằng cho sức khỏe trong những ngày đầu năm.

Lời kết

Dù cuộc sống hiện đại có nhiều đổi thay, mâm cỗ ẩm thực Tết miền Bắc vẫn giữ nguyên những giá trị cốt lõi. Đó là nơi lưu giữ ký ức, là sợi dây gắn kết các thành viên trong gia đình quây quần bên nhau trong cái lạnh se sắt nhưng ấm tình thân của mùa Xuân đất Bắc. Nếu bạn có dịp Du Xuân Miền Bắc, đừng quên thưởng thức trọn vẹn hương vị truyền thống độc đáo này!

Và để trải nghiệm hương vị tinh tế ấy giữa lòng thành phố, Soul Ben Thanh & Bar là điểm đến lý tưởng dành cho bạn — nơi mang đến không gian ẩm thực sang trọng, ấm cúng và tràn đầy cảm hứng.